Genoeg mensen om je heen, maar toch contact met anderen missen. Dat kan, zeker als je het lastig vindt om een gesprek met anderen aan te knopen.
"Voor zo ver ik mij kan herinneren, begon het in de eerste klas van de middelbare school," vertelt Petra Palstra (38). "We gingen met de klas op kamp om elkaar te leren kennen. Maar niemand sprak mij aan, en het lukte mij niet zo goed om zelf een gesprek met iemand te beginnen. Ik was wat anderen dan zeggen: een verlegen meisje. Dat wilde ik niet, maar ik wist gewoon niet hoe ik contact moest maken op school."
Buiten de schoolmuren heeft Petra een paar vrienden met wie ze in het weekend leuke dingen doet, maar in de klas voert ze alleen noodzakelijke gesprekken over schoolwerk. Dit voelt Petra pas echt als in de vierde klas haar vader overlijdt. "Niet 1 van mijn klasgenoten vroeg in die periode hoe het met mij ging. Toen ervaarde ik de pijn om het op school niet over mijn geestelijke gezondheid te kunnen hebben. Ik zette een masker op om maar niet te hoeven voelen. Op dat moment was ik er niet echt mee bezig, maar later realiseerde ik mij pas hoe eenzaam ik mij hierdoor voelde.”
Dit verbetert in de jaren erna weer iets wanneer Petra tijdens het uitgaan nieuwe vrienden leert kennen en tijdens het sporten nieuwe contacten op doet. 1 op 1 heeft ze leuke contacten. Maar nog steeds worstelt ze wel eens.
“Ik heb een relatie en ik kom onder de mensen. Ik kan een week vullen met werk en andere activiteiten. Dus op papier ben ik niet eenzaam. Maar ik heb geleerd dat er een groot verschil is tussen alleen zijn, en je eenzaam voelen. Soms zie ik mensen leuk met elkaar in gesprek, dan zou ik zo graag gezellig mee willen praten. Maar juist als ik veel mensen om mij heen heb, vind ik het soms lastig om aansluiting te vinden. Zeker als ik die mensen nog niet zo goed ken. Ik heb een hekel aan het woord verlegen, voor mij voelt dat meteen als een waardeoordeel. Als iets wat je niet mag zijn. Ik denk dat het belangrijk is om te beseffen dat ‘sociaal’ er voor iedereen anders uitziet. De 1 is nou eenmaal iets spraakzamer dan de ander. We mogen veel meer de diversiteit en verschillen van mensen omarmen.”
Volgens Petra kan het helpen als anderen in een groep oog hebben voor degenen die meer moeite hebben met sociale interacties of die gevoelig zijn voor een teveel aan prikkels. “De opmerking ‘wat ben je stil’ of ‘ben je altijd zo verlegen’ helpt niet. Maak contact zonder te oordelen of in te vullen. Maar probeer diegene bij het gesprek te betrekken. Of laat merken dat je iemands aanwezigheid ook waardeert als diegene iets minder zegt, want er zijn ook mensen die gewoon graag een beetje op de achtergrond blijven, en dat is ook prima.”
Daarnaast vindt Petra dat er meer openheid over het onderwerp moet komen. “We zijn niet gewend om over onze mentale gezondheid te praten. Maar sinds ik open ben over mijn verhaal, merk ik dat er nog zoveel anderen zijn die worstelen met gevoelens van eenzaamheid en/of onbegrip. Dat heeft mij geholpen om te accepteren wie en hoe ik ben.”
“Als we ons er meer bewust van zijn dat sommige mensen moeite hebben met gesprekken en we daar ook open over durven zijn, kunnen we misschien meer rekening met elkaar houden. In vriendengroepen, in klassen en op het werk. Maar ook door professionele organisaties. De drempel om naar activiteiten toe te gaan, kan te groot zijn. Niet iedereen heeft behoeften aan activiteiten waar veel mensen komen, er zijn mensen die liever 1 op 1 contact hebben. Ik zou het mooi vinden als daar nog meer aandacht voor komt.”